Genişletilmiş Pazarlama Karması Elemanları Nelerdir?

Pazarlama karması, pazarlama alanlarında kullanılan bir strateji olarak karşımıza çıkmaktadır. Pazarlamadan sorumlu kişinin karar vereceği değişkenlere pazarlama karması ya da pazarlama bileşenleri denilmektedir.

Sektörlerin gelişmesi ve rekabetin artması ile birlikte işletmeler sadece ulusal pazarlarda değil aynı zamanda uluslararası pazarlara da açılmasını sağlamış hatta mecbur bırakmıştır. Tüm bu nedenlerle beraber Philip Kotler 4P Pazarlama Karması fikrini ortaya atmıştır.

Ancak zaman içerisinde gelişen piyasa ve teknoloji ile birlikte bu elemanlar önce 5P şeklini almıştır. Daha sonraları işe 7P ve 8P olarak güncellenmiştir. Bu süreçleri hepsi pazarlama stratejilerinin bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Genişletilmiş pazarlama karması olarak belirlenen bu elemanlar ile firma yetkilileri daha fazla bileşeni göz önünde bulundurarak stratejilerini belirleme imkanı sağlamaktadır.

Pazarlama Karması Nedir?

Firmaların ürünlerinin pazarlanması için kullanılan stratejilerinin bütününe pazarlama karması denilmektedir. Kısaca açıklama gerekirse pazarlama konusunda karar vericilerin karar verme aşamasında kullanacakları değişkenleri tanımlamaktadır. Bu değişkenlerin tamamı ile birlikte bu sistem kısa süre içerisinde dünya üzerinde kabul gören bir strateji halini almıştır.

Zaman içerisinde bu strateji gelişmiş ve genişletilmiş pazarlama karması ismini almıştır. Çünkü her an ve her saniye insanlar ve teknoloji gelişmekte ve ihtiyaçlar farklılık göstermeye başlamıştır. Bu noktada pazarlama ile hayatlarına devam eden işletmeler bu alanların geliştirilmesi gerektiğinin farkına vardılar ve yeni çıkış yolları aradılar. Bu nedenle pazarlama karması elemanları ilk belirlendiğinde 4 iken şimdilerde ise bu sayı 8’e kadar çıkmaktadır.

İşletmeler Neden Pazarlama Karmasını Kullanır?

Pazarlama karmasında sadece üretim odaklı olmak imkansızdır. Çünkü ürünün üretimi kadar birçok konu da dikkat çekmekte ve önem taşımaktadır.

• Üretilen ürünün pazarda söz sahibi olmasına neden olan tutundurma stratejileri
• Fiyatlandırma planlamaları
• Ürünün dağıtımı
• Ürünün pazarlanması
• Müşteriye ihtiyacın bildirilmesi

Firmalar ve işletmeler tüm bu nedenle ve daha fazlası için özellikle genişletilmiş pazarlama karması kullanmaktadırlar. Bu süreç içerisinde özellikle tutundurma stratejisinde, pazarlamaya dair tüm konular ortaya gelir ve pazarlamanın başarılı olması amaçlanır.

Pazarlamanın tüm alanlarını kapsayan pazarlama karması ile ürün tüketici tarafından kullanılmaya başlayıncaya kadar devam eder. Strateji ilk ortaya çıktığında ürünün sadece satılmasına kadar olan kısmı kapsamakta idi. Gelişen zaman ve teknoloji ile birlikte bu süreç ürün satılana kadar değil, aynı zamanda ürün kullanılmaya başlayana kadar devam etmektedir.

Pazarlama Karması Elemanları

Pazarlama karması elemanları denildiğinde öncelikle 4P akla gelmektedir. Bu 4P denilen bileşenler ise şunlardır.

• Ürün (Product)
• Fiyat (Price)
• Dağıtım (Place)
• Tutundurma (Promotion)

Pazarlama alanı gelişen teknoloji ve rekabet ile birlikte pazarlama karması kavramını uygulamak zorunlu hale gelmiştir. Piyasada tutunmak ve hayatını devam ettirebilmek için yapılması gereken konulardan biri hatta tek konu haline gelmiştir. Genişletilmiş pazarlama karması olarak da bilinen bu strateji ile birlikte firmalar hayatlarının devam etmesini sağlamayı hedeflemektedir.

Daha sonrasında bu 4P içerisine 3P daha eklenmiştir.

• İnsan (People)
• Süreç (Process)
• Fiziksel Olaylar (Pyysical Evidance)

Birçok kaynakta 7P içerisinde Ambalaj (Packing) geçerken, son P olarak Fiziksel Olaylar (Pyysical Evidance) olarak geçmektedir. Ancak hangi P nerede geçerse geçsin pazarlama sürecinin içerinde bir bütün olarak düşünmek gerekmektedir. Çünkü bu adımlardan bir tanesi eksik olursa başarılı bir pazarlama süreci ortaya çıkmayacaktır.

Kısa ve net bir örnekle sizlere açıklayalım. Bir firma ürettiği kaliteli bir ürün (Product) ile piyasaya girmektedir. Bu ürün için rakiplerinden daha iyi bir fiyat (Price) vermek zorundadır. Çünkü fazla vermesi halinde ulaşılması zor olacaktır. Ucuz olması durumunda ise firmanın geleceğine zarar verecektir.

Fiyatlandırma aşamasından sonra eksiksiz bir dağıtım (Place) ağına sahip olmak gerekmektedir. Örneğin markanın x şehrindeki mağazasında bulunan bir ürün y şehrinde bulunan mağazada da aynı anda olmak zorundadır. Çünkü bir yerde bulunan ürün, diğer yerlerde olmaz ise ulaşılamadığı için negatif düşünce oluşturacaktır.

Doğru bir dağıtım aşaması ardından ürünün piyasada bilinmesi ve tutunması (Promotion) için yapılacak işlemlere geçilmelidir. Çünkü sadece ürünün varlığı ya da iyi fiyatlı olması değil, iyi bir tutunma stratejisi oluşturulmalıdır. Reklam başta olmak üzere kampanyalar ile ürün tanıtımı sağlanmalıdır.

İşte görüldüğü üzere sadece 4P bile işletmelerin piyasada tutunmaları ve devam etmeleri için çok büyük konuları içermektedir. Bu nedenle tüm bu konulara alt kısımlarda devam edelim,

Pazarlama Karması 4 P’si Nelerdir?

Pazarlama karması 4P teori ilk ortaya atıldığında pazarlama için yeterli stratejiler olarak görülmekte idi. Çünkü satış aşamasına kadar giden tüm zamanları içerisinde barındırmakta ve tüketicinin malı almasını sağlamaktaydı. Nedir bu 4P denildiğinde ise şunlar bilinmektedir.

• Ürün (Product)

Pazarlamanın en temel kavramı hatta üzerine inşa edilen elemanıdır. Burada ürün en önemli eleman olmakla beraber pazarlama durumunun tüm aşamalarının nasıl olacağı ürünün durumuna göre belirlenmektedir.

• Fiyat (Price)

Ürünün üretilmesi aşamasından sonra yapılacak aşama fiyatlandırma aşamasıdır. Burada dikkat edilmesi gereken iki husus bulunmaktadır. Bunlardan birincisi üreticinin ürünü satmak istediği fiyat, ikincisi ise tüketicinin malı alırken vermek isteyeceği tutardır. Bu dengeyi iyi ayarlamak ve ona göre davranmak gerekmektedir.

• Dağıtım (Place)

Dağıtım pazarlamada en önemsenmeyen ama hemen her şeyin önünde olan bir aşamadır. Çünkü ürünün doğru zamanda müşteriye ulaşması oldukça önemlidir. Müşteri ürünü istediği zaman bulamaz ise başka alternatiflere yönelir bu nedenle dağıtım aşaması oldukça önemlidir. Genişletilmiş pazarlama karması ürünleri içerisinde dağıtım oldukça önemli bir yere sahiptir.

• Tutundurma (Promotion)

Bir ürün ne kadar kaliteli olursa olsun ya da istenildiği yerde olsun, eğer tanınmıyorsa piyasada tutunması oldukça zordur. Bu nedenle tutundurma aşaması oldukça önemlidir. Bu alan birçok konuyu içerisinde barındıran bir ürün olarak karşımıza çıkmaktadır.

Örneğin sosyal medya başta olmak üzere teknolojinin kullanılması bu aşamada devreye girmektedir. Kısacası ürünün ya da hizmetin tanıtılması olmadan satılması mümkün değildir. Arz ile talep dengesinin yapıldığı aşama olarak göze çarpmaktadır.

Genişletilmiş Pazarlama Karması 7 P Nedir?

Genişleyen ve gelişen pazarlama alanında pazarlama karması 4P içerisine daha farklı konularda eklenmek zorunda kalınmıştır. Çünkü sadece ürünü oluşturmak, sunmak ya da iyi bir dağıtım ağına sahip olmak yeterli olmamaktadır. Genişletilmiş pazarlama karması olarak isminin güncellenmesini sağlayan yeni ürünler pazarlama karması içerisine eklenmiştir.

Arz talep dengesine göre artan rekabette tutunmak için yapılması gereken işlemler artmış ve ürünün satılması aşamalarına yenileri eklenmiştir. Genişletilmiş pazarlama karması 7P olarak süreç güncellenmiştir.

• İnsan (People)

Buradaki insan faktörü pazarlama elamanlarını belirtmektedir. Çünkü ürünün pazarlanması aşamasında bu faktör oldukça önemlidir. Ürünün ya da hizmetin görünen yüzü olarak hizmet vermektedir

• Süreç (Process)

Süreç denildiğinde hizmetin pazarlanması ve kontrol edilmesi akla gelmektedir. Ürünün satışına kadar değil, ürün satışının sonrasında da müşteri ile olan süreci içerisine alan bir pazarlama karması elemanı olarak ortaya çıkmaktadır.

• Fiziksel Olaylar (Pyysical Evidance)

Burada bahsedilen karma elemanı olarak ürünün satıldığı ortamdan bahsedilmektedir. Eğer ürün mağazada satılıyor ise mağaza ortamının ya da internet ortamında satılıyor ise internet sitesinin uygun şartları taşıması gerekmektedir. Genişletilmiş pazarlama karması içerisinde en çok dikkat edilmesi gereken konulardan biridir.

Pazarlama Karması ve 8. P’si

Genişletilmiş pazarlama karması her geçen gün gelişmekte ve yeni elemanlar kazanmaktadır. Çünkü gelişen dünya ile birlikte pazarlama başta olmak üzere her durum kendini yenilemek zorunda kalmaktadır. Genişletilmiş pazarlama karması 8P olarak ortaya çıkan ürün ise ambalaj (Packing) olmaktadır. Çünkü ambalaj tüketicinin dikkatini çekmekte ve pazarlamanın tamamlayıcı bir unsuru olmaktadır.

Ömer Yoluk

2013 yılında Koç Üniversitesinde başladığım çift anadal programı kapsamında, Ekonomi ve Uluslararası İlişkiler öğrenimi gördüm. 2016 yılında yine aynı okulda Sosyoloji ve Tarih Bölümlerinde iki yan dal eğitimi daha aldım. Ortadoğu ve Avrupa’daki markalara veri tabanlı dijital pazarlama danışmanlığı hizmeti sunuyorum.