Pazarlama ilkelerinin temeli 1960’lardan günümüze dek ulaşan 4P kuramı ile elde edilmiştir. Bu kuram en basit hali ile dilimize şu şekilde çevrilmektedir;
- Ürün
- Fiyat
- Dağıtım
- Tutundurma
4P orjinali ise şu şekildedir;
- Prodüct
- Price
- Place
- Promotion
Radyo – televizyon – telefon – telgraf gibi iletişim araçlarının hayatımıza girmesiyle birlikte, ilk kez 1950 – 1960 yılları arasında pazarlama stratejileri geliştirilmeye başlandı. 4P kuramı da 1960 senesinde piyasaya sürülen pazarlama ilkeleri adı verilen kitaptan elde edilmiştir. Bu kuram zaman geçtikçe 5P – 7P olarak geliştirilmiş olup pazarlama yöntemleri arasında kullanılmaya devam etmektedir. Biz farkında olmasak da bu kuram hayatımızın pek çok alanında yaygın bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Şimdi kuramların detaylını inceleyelim.
1–) Ürün – Product
Belirli bir kesimin mal ya da hizmet açısından gereksinimini giderebilmek için üretilmiş olan soyut ya da somut kavrama ürün adı verilmektedir. Pazarlama ilkeleri 4P arasında ilk sırayı alan ürünü pazara sürmeden önce yani onu oluşturup satışa sunmadan evvel öncelikle bir Pazar araştırması gerçekleştirilmelidir. Ürünlerin üretilme – tasarlanma safhası; Pazar sistemlerinin arz – gereksinim – talepleri baz alınarak elde edilmektedir.
Her Ürün Yok Olmaya Mahkumdur
1P sıralamamızda yer alan ürünlerin de insan ömrü gibi doğum, gelişim, ölüm süreçleri vardır. Pazarlama stratejileri, ürünün düşüş yani ölüm döngüne girmemesi ya da maksimum seviyede ömrünün uzatılması için tasarlanan, pazara sunulan ürüne yenilikler katmayı kısacası inovasyon yöntemleri ile daha uzun süre satılmasını sağlamak üzere geliştirilmiştir. Pazarlama ilkeleri nedir sorusunun ilk yanıtı; ürün buluşu ve ürünün pazardaki yaşam döngüsü hakkında ilk kuram olan 1P’yi özetlediğimize göre sıradaki ilkemize geçebiliriz.
2-) Fiyat – Price
Pazarlama karması sırasında ikinci konumuz, 2P kuramını kapsayan fiyattır. Fiyat pazarlama yöntemlerinde kullanılan değişkenlerden biridir. Bu değişken, potansiyel ya da mevcut müşteri kitlesinin ürün karşılığında ödeme yapmayı öngörebileceği ücreti temsil eder. Eğer 2P yani fiyat tutarı fazla olursa henüz müşteri niteliği kazanamayan potansiyel müşteri olarak adlandırılan kesimler pazarlamacı tarafından kaybedilmiş olur. Tam tersine fiyat az olursa da bu kez pazarlamacının kar oranı düşer. Fiyatın saptanması sırasında aynı Pazar ve aynı sektördeki diğer rakipler analiz edilir ve ona gör fiyat yelpazesi oluşturulur.
3–) Dağıtım – Price
Pazarlama ilkeleri kitabı konularından biri de dağıtımdır. Ortaya çıkartılan ürünlerin doğru pazarda ve kesinlikle zamanlaması yerinde olmak kaydı ile piyasaya sürülmesine dağıtım adı verilmektedir. Sizin için de alıcılar için de en faydalı – en gözde kısacası en mükemmel ürünü tasarlasanız bile eğer hedef kitlenizdeki müşteri adayları bu ürüne doğru zamanda – doğru yerde ulaşamazlarsa ürününüzün ne denli iyi olduğunun bir manası olamaz. Potansiyel ve mevcut müşteri kitlelerinin sizin ürününüze nasıl – nerede satın almak istediklerini iyi analiz etmek lazımdır. Pazarlama ilkeleri kitap özeti alanında da okuyacağınız gibi dağıtım sektörü kendi bünyesinde 4 ana ve birçok yan kollara ayrılmaktadır. Bunlardan en popüleri Franchising adı verilen marka kiralama dağıtımına dair ana koldur. Diğer popüler dağıtım türleri ise; seçici, yoğun ve özel dağıtımlardır.
4–) Tutundurma – Promotion
Pazarlama ilkeleri 4P kuramının sonuncusudur. Elbette 1960 yılında piyasaya sunulan pazarlama ilkeleri kitabı baz alınarak hazırlanmış son kuraldır. Daha gelişmiş versiyonlarda 7P’ye kadar kural değişimi mevcuttur. Pazarlama ilkeleri kitap özeti hakkında araştırma yaparak daha detaylı veriye ulaşabilirsiniz diyoruz ve son kuralımız olan Tutundurma’ya geçiyoruz. Tutundurma adından da anlaşılacağı üzere, üretilen – tasarlanan ve pazara sürülen ürün ya da hizmetlerin Pazar piyasasında ne kadar çok tutunduğu yani popüler olduğu ile alakalı bir durumdur. Tutundurma için reklamlar ön planda tutularak ürünün pazardaki yeri sağlamlaştırılır, duyurulur.
Tutundurma doğrudan tanıtıma yönelik işlemleri kapsadığı için halkla ilişkiler, kampanyalar, indirimler ve satış organizasyonları analiz edilerek yapılır. Kısacası potansiyel ya da gönlünü kazandığınız ürünlerin satılmasını hatta fazla miktarlarda satılmasını hedefliyorsanız kitlelerin ürettiğiniz ürünlerinizden haberdar olabilmelerini; reklam, promosyonlar, indirimler uygulayarak tanıtmalısınız.
Kaynakça:
http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kok/pazarlamailkeleri.pdf
